Effectief een tekst regideren vergt enige oefening en tactiek.
Als een kip zonder kop een bestaande tekst wijzigen legt natuurlijk niemand windeieren. Je hebt handvatten nodig. Een strategie.
Daarom is het beste om te beginnen met een vooropgesteld plan. Mijn checklist is na verloop van tijd steeds verder verfijnd, uit ervaring. Waar ik in het begin nog lukraak ging verbeteren, heb ik nu een vooropgesteld plan. Een goede volgorde van werken is hierbij essentieel. Hierop zijn de redigeer tips in dit artikel gebaseerd. Maar laten we eerst eens bekijken wat dat redigeren nu precies inhoud.
Vroeger las ik ‘tekst redigeren’ altijd als ‘redirigeren’. Alsof het een orkest was.
De dirigent moet veel dingen tegelijk in de gaten houden, om zijn orkest in het gareel te kunnen houden. Met een tekst herschrijven is het eigenlijk precies hetzelfde. Er moet duidelijke structuur zitten in de tekst. Individuele woorden kunnen gezien worden als losse instrumenten, terwijl je de losse alinea’s als verschillende groepen muzikanten kunt zien.
Als dirigent van een tekst is het jouw taak om alles mooi te laten klinken.
Elke speler moet worden aangestuurd. Wanneer iets vals klinkt, is er een fout in de tekst. Wanneer iedereen door elkaar speelt, is er geen overzicht in de tekst. Pas wanneer de melodie kippenvel oplevert, is je muziekstuk compleet. Maar daarvoor met elk woord in de tekst samenwerken.
Redigeren is het herschrijven van bestaande tekst. Het geven van vorm aan een artikel. Met de tips in dit artikel, geef ik nu jou het stokje van de dirigent. Hoewel het eerst nog wat onwennig zal voelen, zal je met oefening een volleerd ‘redirigent’ worden.
Start Met Hardop Lezen (#1)
Alles in je opnemen. Dat is het eerste wat je moet doen om het einddoel van een tekst goed te kunnen bepalen. Zelf vind ik het prettig om dit hardop te doen, omdat je zo de stof beter in je op neemt:
- Negeer eventuele schrijffouten;
- Focus op het onderwerp van de tekst;
- Neem de tijd om alles door te lezen;
- Als geheugensteun kan je enkele aantekeningen maken.
Wanneer je op deze manier voor de eerste keer een tekst doorleest, kan je al snel een beeld krijgen van de dingen die je moet veranderen. Het gaat hier dus duidelijk nog niet om de kleine foutjes wegwerken, maar een impressie krijgen van het overkoepelende geheel. Daarbij past ook de volgende redigeer tip.
Bepaal Het Tekstdoel (#2)
Al tijdens het lezen van de tekst kan je het kerndoel van de tekst bepalen. Soms bestaat deze uit meer dan één onderwerp, omdat we nog te maken hebben met een tekst die niet is geredigeerd. Een tip in zo’n geval is het terugbrengen van de verschillende doelen naar één hoofddoel.
Een tekstdoel moet vooraf aan het redigeren al helder zijn.
Hierop kan je vervolgens de structuur gaan aanpassen. Zoals je wellicht nog weet van je Nederlandse les op de middelbare school, is er een duidelijk onderscheid tussen inleiding, behandeld elke alinea (of elke tusenkop) één argument, en is er uiteindelijk een heldere conclusie uit dit geheel te destilleren.
Persoonlijk vind ik bovendien dat webteksten direct aan de start van het blogbericht al een duidelijk kernantwoord moeten geven, zodat mensen die snelle antwoorden op Google zoeken direct tevreden gesteld worden. Uitwijden of uitleggen kan later in het artikel.
Zelfs bij meerdere benaderingen, is er altijd één tekstdoel.
Redigeer Eerst De Titel (#3)
Verleidt én informeert de titel de lezer? Nu we het tekstdoel weten, kunnen we een aantrekkelijke titel maken. Deze moet de lezer duidelijk maken waar de tekst over zal gaan, maar ook nieuwscherigheid opwekken. Wanneer we de titel in Google tegenkomen, moeten een nietsvermoedende lezer de indruk krijgen dat exact jouw pagina zijn probleem kan oplossen.
Een handig trucje dat ik graag gebruik, is het weglaten van één klein stukje informatie.
Neem nu het volgende voorbeeld:
Een feitelijke titel als “Mijn artikel ontving maarliefst 50.000 bezoekers met SEO” wordt dan “Mijn artikel trok 50.000 bezoekers met deze simpele SEO truc“. Bij de eerste optie denk je: Mwah, het zal wel. Bij de tweede is de eerste indruk anders: Welke SEO truc werd er in hemelsnaam gebruikt?!
Nooit Afdwalen Van De Kern (#4)
Dit is de grootste fout die de meeste website eigenaren maken: Content produceren die te veel afdwaalt van de kern. Focus houden is voornamelijk erg lastig in een langere tekst. Voor veel mensen is dit een vrijbrief om af te dwalen naar gerelateerde onderwerpen. Dat is echter de grootste fout die je kunt maken als schrijver voor het internet.
Wanneer je wil scoren met je artikelen in Google, is het essentieel om:
- Zeer kort en direct antwoord te geven op de kernvraag (i.e. het tekstdoel);
- Nooit gerelateerde onderwerpen aan de kaak te stellen. Als ik schrijf over Apple iPhones, kan ik een iPhone 7 vergelijken met een iPhone 8, maar niet met een iPad;
- Voor meerdere gerelateerde onderwerpen gebruiken we een lijstartikel, zoals het artikel dat je op dit moment leest.
Maar niet alleen voor SEO-doeleinden is het blijven bij de kern belangrijk. Iedereen die een artikel leest, wil natuurlijk de informatie hebben die de titel impliceert. Alleen daarom al is het goed om altijd in de gaten te houden of je jezelf goed weet te houden aan de kernboodschap. Deze boodschap komt nog duidelijk over, wanneer je lange lappen tekst opdeelt.
Verhaksel Grote Lappen Tekst (#5)
Niets zo vervelend om tegen te komen als een muur van tekst. Vooral wanneer deze lappen tekst in een miniscuul kleine lettergrootte zijn gepubliceerd. Wanneer ik zo’n tekst zie, heb ik direct de neiging om naar een andere website te gaan, die de informatie wat prettiger presenteert.
Daarom is het écht nodig om te starten met het verhakselen van je tekst.
Hier een aantal snelle adviezen om alles razendsnel overzichtelijk te krijgen, zelfs wanneer we te maken hebben met een ontzettend lange tekst:
- Bekijk eens hoe het er op mobiel uit ziet: Je zal versteld staan hoe lang kleine stukjes tekst worden op een kleiner scherm. Vrijwel alle webtraffic is tegenwoordig vanaf een smartphone;
- Tussenkopjes (H2) en sub-tussenkopjes (H3): Geen enkele tekst is leesbaar zonder tussenkoppen die de inhoud van de alinea(‘s) goed weergeven. Gebruik deze dan ook volop;
- Gebruik visuele elementen: Er is een reden dat je regelmatig een ondersteunend plaatje tegen komt op deze website. Deze breken de tekst op in kleinere, leesbare brokken;
- Identificeer introducerende woorden: Woorden als ‘bovendien’, ‘daarentegen’, ‘desalniettemin’, of ‘tevens’ geven aan dat er een nieuw argument start. Dit is een nieuwe alinea.
Redigeren is overzicht creëren in teksten.
Benadruk Belangrijke Zinnen (#6)
Het is prima om sommige zinnen dik te drukken, te onderstrepen, of schuingedrukt (italic) te maken. Hiermee trek je de aandacht en breek je een relatief standaard tekst op in de duidelijk belangrijke en minder belangrijke woorden.
Het benadrukken van zinnen is ook duidelijk een statement.
Wanneer je een punt duidelijk wil maken, doet niets het zo goed om het naar voren te schuiven. Dit kan je naast dikdrukken (en als aparte alinea plaatsen) ook doen door een in het oog springend quote-formaat te gebruiken. Wat grotere quotes doen het namelijk ook goed om de aandacht te trekken.
“Wat grotere quotes doen het namelijk ook goed om de aandacht te trekken.”
Maar het is maar net waar je persoonlijke voorkeur naar uit gaat. Teveel afleiden komt immers weer erg druk over. Schuingedrukte woorden zijn bij voorkeur overigens begrippen of Engelstalige woorden.
Het bepalen van belangrijke zinnen is ook handig voor de volgende tip om snel te redigeren. Je kunt zo namelijk snel zien welke zinnen (of woorden) de essentie raken, terwijl andere misschien overbodig zijn. Wees niet bang om die genadeloos te schrappen.
Geen Genade Voor Overbodige Woorden (#7)
Niet alleen in de lay-out moet flink worden gehakt en gezaagd, maar ook overbodige zinnen en woorden moeten er aan geloven. Hierbij mag geen genade worden getoond. Als iets afwijkt van het kernonderwerp, moet het direct wijken.
Het is lastig om dit bij je eigen teksten te doen.
Daarom is het altijd aan te raden om iemand anders even te vragen welke stukken tekst eruit kunnen worden gehaald. Uit ervaring kan ik zeggen dat er dan stukken tekst uit vliegen, welke je zelf zou zien als zeer waardevol (en die dus absoluut niet weg mogen). Zorg er wel voor na het zagen, dat de tekst nog lekker loopt, maar ook elke alinea goed aan blijft sluiten.
Laat Alinea’s Op Elkaar Aansluiten (#8)
Soms zie je me verschillende losstaande punten in dit artikel aan elkaar lullen aan het einde van een alinea. Hiermee vorm je als het ware een bruggetje, die lezers helpt om verder te lezen.
Losse alinea’s koppelen vormt één geheel van de tekst.
Het leest een stuk prettiger én verleid tot het uitlezen van een artikel. Om een brug te bouwen naar het volgende punt, zou ik nu bijvoorbeeld kunnen zeggen dat het gebruik van lijstjes kan bijdragen aan het aansluiten van teksten. Geheel toevallig is dat ook het volgende punt wat ik wil behandelen.
Gebruik Veel Lijstjes (#9)
Misschien ben je ze al een aantal keer tegen gekomen in dit artikel: Bulletpoints. Die kleine lijstjes die snel een aantal factoren of argumenten duidelijk willen maken zijn perfect voor het vormen van overzicht in een tekst. Als tips voor het redigeren met lijstjes, wil ik graag het volgende mee geven:
- Maak belangrijke elementen dikgedrukt: En volg direct op met een korte uitleg;
- Zorg dat alles aansluit: Blijf altijd bij het kernonderwerp van het lijstje;
- Wordt niet langdradig: Diegaande uitleg kan in gewone tekstvorm;
- Denk aan lay-out: De belangrijkste functie is overzicht creëren;
- Breek lange lijstjes op: Niemand verbied om meerdere lijstjes te maken.
Een bulletpoint lijstje leest een stuk prettiger (en is overzichtelijker).
Minder Zakelijk, Meer Menselijk (#10)
Het hoeft allemaal niet zo serieus. Lang leve de lol! De mensen die jouw tekst lezen zien heus wel wanneer je verstand van zaken hebt.
Zakelijk schrijven is saai, niet professioneel.
Wellicht een controversiële mening, maar je mag echt wel tonen dat je een mens bent in een tekst. Zeker wanneer je iets onder je eigen naam schrijft. Maar zelfs in een anoniem rapport mag je best een anekdote erin gooien. Het kan direct een punt helpen verduidelijken. Dat is echt geen schande! En maakt een tekst een stuk leesbaarder.
Van Lange Naar Korte Zinnen (#11)
Lange zinnen lezen niet lekker. Vergeet niet om regelmatig zinnen te stoppen! Wanneer je namelijk zinnen te lang maakt, raak je lezers kwijt. Ze zouden eigenlijk een elektro-schok op die komma-knop moeten plakken.
Teveel komma’s = Een té lange zin.
Probeer in zo’n geval altijd zo’n zin op te delen in twee (of soms wel drie of vier) losse zinnen. Vaak kan dit op de punten waar het woord ‘en’, of een komma gebruikt wordt. De beste komma is een verwijderde komma. Een behulpzame grammatica-tool kan hier ook bij helpen.
Gebruik Spellingschecker In Je Browser (#12)
Snel grammatica- of spelfouten uit een tekst halen kan natuurlijk handmatig, maar het gaat veel sneller om dit te automatiseren. In Word gaat dit al vanzelf, maar ook in een webbrowser als Google Chrome kan je dit snel oplossen. Een Chrome plugin als Language Tool ondersteunt ook de Nederlandse taal.
Zelf gebruik ik ook al jaren de Google Chrome plugin Grammarly voor Engelstalige teksten, maar deze handige tool ondersteunt helaas geen andere taal dan Engels. Toch een goede tip voor mensen die veel Engelstalig doen.
Snel Tekst Redigeren
Wanneer je de tips ter harte neemt en in de praktijk toepast, zal je merken dat er snel een structuur in je werk zal komen. Hierdoor kan je steeds sneller het proces van redigeren doorlopen. Toch zal het voor beginners nog even wennen zijn. Want snappen waar je op moet letten, dat heeft tijd en ervaring nodig.
Veel bedrijven besteden tekst redigeren uit.
Dit is ook een dienst die ik zelf aanbied als copywriter. Het herschrijven van tekst is één van mijn relatief goedkope diensten. Ook verwerk ik direct effectieve SEO-optimalisatie in bestaande teksten. Hierdoor kan je van bestaande artikelen eindelijk een digitaal Google-succes maken. Aanvragen kan op deze pagina. Selecteer in het formulier de optie ‘herschrijven bestaande tekst’.